VĂN HÓA & NIỀM TIN: VŨ KHÚC ĐÁNH GIẦY
Ảnh Cơi Trống Diệu Vợi cuả Cao Tường, trong sa mạc Arizona.
 
Cách đây ít lâu tôi có dịp đi vào một trung tâm tịnh niệm trong sa mạc rỗng trống Arizona 30 ngày để t́m về cảm nghiệm cơi trống như đă từng được nghe trong nhiều truyền thống tôn giáo, đặc biệt trong Đạo Chúa. 
Nhưng rồi sau một thời gian "chờn vờn với Đấng Vô H́nh" đầy kỳ thú trong sa mạc, tôi lại phải trở về cuộc sống b́nh thường. Liệu tôi có thể t́m lại những giây phút an tĩnh, hay lại bị những công việc nhàm chán chồng chất đầy đặc hằng ngày làm lu mờ con mắt và cuốn hút ḿnh đi một cách tội nghiệp? 

Đứng đợi máy bay ở phi trường Tucson, trong lúc đang lẩn vẩn bởi ư nghĩ trên, tôi bất chợt để ư quan sát một người đánh giầy. Đó là một bà Mỹ trắng trung tuổi, rất vui vẻ tươi tỉnh với từng động tác đánh giầy. V́ thường tôi vẫn thấy những người đánh giầy ở phi trường New Orleans là những anh chàng da màu mặc cảm với cái nghề "bất đắc dĩ" thấp kém trong bậc thang xă hội. Ngay cái kiểu khách hàng ngồi chễm chệ ở trên ghế cao mà phải đứng ở dưới cúi ḿnh để lau chùi th́ cũng đủ cảm thấy bất ổn, rồi sinh cau có, mặt mũi ủ dột như bánh bao chiều chứ làm sao mà tươi cho nổi! 

Thấy thái độ và cử chỉ lạ thường của người đàn bà, tôi bèn "liều mạng" lên ghế ngồi cho bà ta đánh giầy, v́ thực ra đôi giầy của tôi đă đầy bụi sau một tháng quần thảo trong sa mạc, và tôi cũng có ư lợi dụng cơ hội để t́m hiểu về bà ta. 

Mà đúng thật. Cái điệu quẹt xi và đánh bóng thật nhịp nhàng khoan thai như một khúc vũ. Chỉ sau mấy phút là tôi đă gạ chuyện liền. Được vặn "trúng đài", bà ta thao thao kể về đời sống của bà, trước đây là một dân ăn chơi thừa mứa tiền bạc của con nhà giầu, rồi cũng bị hút vào cái ṿng xoáy của xă hội "văn minh", rồi tối ngày sáng đêm phải thi hành cho đúng chỉ thị của cái đà xă hội ra lệnh cho hợp tiêu chuẩn, không thể cưỡng lại được. Riết rồi thấy cuộc sống mệt mỏi buồn nôn như một tên nô lệ "không người lái"! "T́nh cờ một ngày kia tôi đă được một người bạn chỉ cho tôi con đường vào sa mạc Arizona này. Trong cơi trống bao la, tôi đă khám phá ra cách giải thoát chính ḿnh. Tự nhiên tôi xả buông mọi thứ lỉnh kỉnh xưa nay vốn trói buộc tôi, để ḥa vào một sức sống lớn hơn trong cơi trống huyền nhiệm bao la của sa mạc. Tôi thấy rơ tất cả chỉ có một sức sống: đất trời, cỏ cây, súc vật, con người. Mọi công việc lớn nhỏ, mọi động tác đều phát khởi và hướng về một nguồn sức sống mà thôi. Tôi đă khám phá ra tôi có thể biến cả cái nghề đánh giầy vốn hèn này thành một khúc luân vũ cuộc đời. Vũ trụ chỉ có một sức sống đang chuyển động tăng trưởng không ngừng, đang múa ca theo một nhịp vũ. Xả trống cái tôi to vo ứ đọng mà ḥa vào được vào cái Ta đại thể trong nhịp múa này th́ sung sướng biết chừng nào. Cuộc sống tôi bây giờ là một khúc vũ. Mỗi công việc, mỗi cử chỉ đều làm nên một tác phẩm tuyệt vời. Tôi đang sáng tác mỗi giây phút đó, thấy chưa."

THỜI ĐIỂM NHỮNG KHOẢNG TRỐNG KỲ DIỆU 

Chắc hẳn nhiều người đă từng được nếm những khoảnh khắc thấy ḿnh thật thảnh thơi khi ngồi nh́n trời cao mà thả hồn theo một đám mây trôi hay một ḍng suối chảy. Tự nhiên những ứ đọng, những căng thẳng cũng tan biến trôi đi lúc nào không biết. Đó là những phút giây mà cái tôi tan biến đi để ḥa nhập được vào cái Ta toàn măn theo nhịp đất trời. Mây, suối, núi, sông, cây hoa, cọng cỏ, con ong, con dế... tất cả đều theo một nhịp. Con trăng cũng có nhịp khi tṛn khi khuyết. Thời tiết theo đúng nhịp đúng lúc th́ làm lễ nghi bàn giao đổi mùa, có lá vàng rơi lả tả chào mừng.  

Tất cả tạo vật đều biết ḥa theo được đạo trời, nên tươi cười sảng khoái. Chỉ có con người là tự tạo ra quá nhiều thứ nhịp riêng làm bấn loạn thân tâm, khiến cho mặt mũi lúc nào cũng nhăn nhó ủ dột. Là v́ ḿnh đang thích t́m tích trữ cho nhiều thứ của, khiến cho cái tôi mỗi ngày mỗi sinh kềnh càng vướng vít, cố gh́ lại cái nhịp hổn hển mệt nhọc một cách đáng thương.  

Đọc "Những Lá Thư Viết Từ Sa Mạc" của thầy tiểu đệ Carlo Carretto, ai mà chả mê cái kinh nghiệm tâm linh của thầy. Đó là kinh nghiệm về cơi trống diệu vợi của sa mạc. Thầy kể chuyện chính thầy đă từng làm chủ tịch phong trào giới trẻ Công Giáo toàn nước Ư thời Đức Thánh Cha Piô XII với biết bao sinh hoạt và chương tŕnh tưởng có thể thay đổi bộ mặt thế giới. Nhưng trong thâm tâm thầy vẫn thấy có cái ǵ hụt hẫng, bất ổn. Sau nhiều ngày vật lộn với chính ḿnh th́ đùng một cái, thầy bị Chúa quật ngă. Chúa đă gọi thầy bỏ cơi "đầy đặc" để đi t́m cơi trống nơi sa mạc. 

Vào sa mạc là tự nhiên bước vào cơi trống không. Chung quanh không c̣n ǵ ngoài băi cát thật nóng ban ngày mà ban đêm th́ lạnh buốt. Trên đầu cũng không c̣n cây to bóng mát. Chỉ c̣n lại bầu trời mở rộng thăm thẳm kia. Đúng là ở bầu th́ tṛn, ở ống th́ dài. Bước vào cái bầu khí đất trời bao la vô hạn này là tự nhiên thấy ḷng ḿnh sao nhỏ nhen chi lạ, không c̣n đủ can đảm kéo gh́ cái thành quách kiên cố bao phủ con người ḿnh bấy lâu nữa, mà chỉ muốn để cho sập xuống b́nh địa, xả buông mọi loại nhịp riêng tù túng phiền muộn của cái tôi chất đầy các thứ của bụi bặm phù du mà ḥa vào một thực tại lớn hơn, ḥa vào một sức sống bao la hơn, ḥa vào một nhịp sống của vũ trụ. Trong cơi trống bao la này, con người không cần phải suy niệm về Đấng Huyền Nhiệm nữa, mà chứng nghiệm được Người thật sinh động, chạm đến tay Người đang vươn tới t́m ḿnh. Và như một mâu thuẫn không giải thích nổi, là trong cái tĩnh lặng và trống rỗng hầu như tuyệt đối này, một cảm nghiệm toàn măn đầy tṛn bao phủ. Thật lạ. 

TIN VUI BẮT LẠI ĐƯỢC NHỊP  (CN 23c)

Ai cũng phải công nhận nhịp sống bây giờ căng thẳng và hối hả quá, mất đi thế cân bằng tự nhiên. Suốt ngày tối mặt vùi đầu trong những cơ sở, tách rời khỏi mạch sống thiên nhiên, chả c̣n giờ mà để ư tới nhịp trăng sao vạn vật. Tiền của th́ có thể khấm khá hơn thật đấy, nhưng  chắc là không tươi bằng cái cảnh đă từng in sâu trong máu dân Việt: 

Người ta đi cấy lấy công
Tôi đây đi cấy c̣n trông nhiều bề.
Trông trời trông đất trông mây
Trông mưa trông gió trông ngày trông đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm
Trời trong bể lặng mới yên tấm ḷng.

Mấy câu ca dao tuyệt quá, nói lên nét văn hóa trong đạo sống người ḿnh. Đi làm đâu phải chỉ để lo kiếm tiền trả "bill" hay chất thêm của vào ngân hàng! Mà c̣n phải biết trông nhiều bề: nhịp trời, nhịp đất, nhịp ḷng người. Làm sao cho nhịp cuộc sống ḿnh được hài ḥa mọi phía, mang lại an vui hạnh phúc thật. Chất kiên tâm chịu đựng và tin tưởng của người ḿnh được diễn thật tài t́nh: chân mềm như vậy mà luyện cho cứng ra được; đá cứng như vậy mà cũng phải mềm ra được. Điều không thể xẩy ra này người ḿnh vẫn nhất định tin và thể hiện được v́ biết trông vào ơn Trời đủ cho ḿnh mà bước theo: 

Dù ai nói ngược nói xuôi
Ta đây cứ vững đạo Trời khăng khăng. 

Trời đất chỉ có một nhịp. Biết qui hướng mọi nhịp riêng xé mảnh vào được nhịp chung này th́ đời sống t́m lại được thăng bằng thảnh thơi. Chính v́ thế mà Chúa Giêsu đă nhấn rất mạnh:

"26 Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống ḿnh nữa, th́ không thể làm môn đệ tôi được.27 Ai không vác thập giá ḿnh mà đi theo tôi, th́ không thể làm môn đệ tôi được... Ai trong anh em không từ bỏ hết những ǵ ḿnh có, th́ không thể làm môn đệ tôi được." (Lc 14:26-27,33)
 

PHÚT TỊNH TÂM 

Của ḿnh đang có cộng lại được bao nhiêu so với kho Trời lồng lộng kia nhỉ? Dịp này ḿnh để ư một nghi thức rất gợi cảm trong thánh lễ: đó là lúc linh mục pha một giọt nước vào chén rượu, tức là ḥa tan vào nguồn sinh lực vô biên, với câu niệm:

"Nhờ dấu chỉ nước ḥa với rượu này, xin cho chúng con được tham dự vào Thần tính của Đấng đă đoát thương thông phần nhân tính của chúng con."

Đúng rồi, cái tôi nhỏ nhoi của ḿnh đang được tan biến ḥa nhập vào chính Thần Lực toàn măn của Chúa. Cảm nghiệm t́m vào sa mạc đây rồi, phút giây sảng khoái tṛn đầy đây rồi: ḿnh đang thả hồn theo được nhịp Chúa. Mọi ứ đọng tự nhiên trôi mất. Một sức sống mới đang bừng mở trong tâm. Đánh giầy hay đi cấy, nấu cơm hay đánh máy, rửa chén hay hay cắt cỏ, mỗi công việc, mỗi động tác đều trở thành một tác phẩm, một khúc vũ, khi ḿnh ḥa vào được nhịp Hơi Thở T́nh Yêu sinh động.  

Cho con được hát lên khúc "Ḥa Nhịp" phó thác trọn vẹn của Thánh I-Nhă sau những cảm nghiệm hút hồn ghi lại từ trong hang trống Manresa: 

Lạy Chúa, xin nhận lấy tất cả tự do, trí khôn và ư chí con. Tất cả những ǵ con có và làm chủ. Chúa đă cho tất cả, con xin dâng lại cho Chúa. Tất cả là của Chúa. Xin Chúa sử dụng hoàn toàn theo tôn ư. Lạy Chúa, xin ban cho con t́nh yêu và ân sủng của Chúa. Thế là đủ cho con. Amen. 

Mời vào Tin Vui Thời Điểm trên Mạng Lưới Dũng Lạc dunglac.org

Tác giả Trần Cao Tường, Lm.